آیا میدانستید که در سال ۲۰۲۳، معاملات آپشن در بازار ارز دیجیتال با ۴۰٪ افزایش محبوبیت همراه بوده است؟ این سبک پویای معاملهگری فرصتهای منحصربهفردی در اختیار معاملهگران قرار میدهد و راهکاری برای کسب سود از نوسانات بازار ارائه میکند. از آنجا که این معاملات پتانسیل سود بالا و امکان هج کردن بر علیه ریسکها را فراهم میکنند، بازار آپشن توانسته برای بسیاری به جایگزین سرمایهگذاری تبدیل شود.
اگر شما نیز قصد دارید معاملات آپشن را به استراتژی معاملاتی خود اضافه کنید، میتوانید با شرکت در وبینار جامع آموزش بازار آپشن، به صورت عملی فعالیت حرفهای در این بازار را بیاموزید. برای آشنایی بیشتر با مزایای فعالیت در بازار آپشن، ریسکهای احتمالی و اصطلاحات رایجی که در این بازار میشنوید، به خواندن ادامه دهید.
اختیار معامله یا آپشن ارز دیجیتال نوعی توافق قراردادی مشتقه است که به دارنده این اختیار (و نه اجبار) را میدهد که یک دارایی پایه خاص را با قیمتی مشخص (قیمت اعمال)، تا زمان مشخصی در آینده (تاریخ سررسید) بخرد یا بفروشد. البته اگر خریدار (دارنده آپشن) قرارداد آپشن خود را اعمال کند، فروشنده آن مجبور خواهد بود که تراکنش را کامل کند – یعنی دارایی پایه را بخرد یا بفروشد. اعمال قرارداد به معنای استفاده از اختیار خرید یا فروش دارایی پایه (در این مورد ارز دیجیتال) است.
قراردادهای آپشن عموما در دو دسته جای میگیرند: قرارداد اختیار خرید (Call Option)، که به دارنده امکان خرید دارایی را میدهد و قرارداد اختیار فروش (Put Option)، که امکان فروش دارایی را فراهم میکند. در ادامه بیشتر به اصطلاحات تخصصی این قراردادها میپردازیم.
از برخی مزایای معاملات آپشن کریپتو میتوان به این موارد اشاره کرد:
یکی از مزایای مهم معاملات آپشن، این است که تنها با صعود بازار به سود نمیرسید. ماهیت انعطافپذیر بازار آپشن موجب شده است تا بتوانید با قرارداد اختیار فروش، از افت بازار نیز سود کنید.
هنگام خرید یک قرارداد آپشن، معاملهگر بر اساس تحلیل خود از حرکت قیمت دارایی قرارداد باز میکند. این نوع تحلیل به دانش جامعی از بازارهای مالی و ریسکپذیری بالا نیاز دارد، اما میتواند سود قابلتوجهی نیز در اختیار معاملهگران قرار دهد. در واقع با معاملات آپشن میتوانید بدون اینکه صاحب دارایی پایه باشید از حرکات بازار کسب سود کنید.
معاملات آپشن میتوانند به عنوان بیمهای برای محافظت از سایر پوزیشنهای پورتفولیوی شما در برابر افتهای احتمالی استفاده شوند. یعنی میتوانید با قرارداد اختیار فروش از داراییهای فعلی خود در برابر افت ارزش محافظت کنید یا با قرارداد اختیار خرید، قیمت خرید آینده را تثبیت کنید.
به کمک معاملات آپشن میتوانید با وجود پرداخت حجم کمتری از دارایی پایه، پوزیشن بزرگتری را کنترل کنید. این امر میتواند سود احتمالی شما را چندین برابر کند، اما ممکن است به ضررهای بیشتری نیز منجر شود، به همین دلیل به کنترل ریسک دقیق نیاز دارد.
برای خریداران قراردادهای آپشن، حداکثر ضرر برابر است با قیمت خرید قرارداد آپشن (Premium)، بر خلاف خرید مستقیم دارایی پایه، که میتواند به ضررهای گزافی منجر شود.
معاملات آپشن در بازار کریپتو ریسکهای منحصربهفردی نیز دارند، به همین دلیل لازم است معاملهگران تحقیقات کاملی درباره این بازار انجام دهند و ریسکهای معاملات آپشن ارز دیجیتال را به خوبی درک کنند. همچنین برای جلوگیری از ضررهای احتمالی، استفاده از استراتژیهای مدیریت ریسک، مانند تعیین حد ضرر و تنوعبخشی به پورتفولیو، برای فعالیت در این بازار ضروری است. از ریسکهای بازار آپشن میتوان به این موارد اشاره کرد:
تغییرات شدید قیمت در بازار ارزهای دیجیتال رایج است، که میتواند برای معاملهگران بیتجربه به ضررهای سنگینی منجر شود.
برخلاف سایر بازارهای آپشن، بازار آپشن کریپتو کمتر قانونگذاری شده است، که معاملهگران را در معرض کلاهبرداری یا دستکاری بازار قرار میدهد. همچنین اعتماد به صرافیها یا اشخاص ثالثی که در این معاملات نقش دارند نیز میتواند ریسکهایی به همراه داشته باشد.
استراتژی های آپشن میتوانند پیچیده باشند و به دانش عمیقی از ساز و کارها و نتایج احتمالی هر استراتژی نیاز دارند.
ممکن است بعضی قراردادهای آپشن کریپتو از حجم معاملاتی کافی بهرهمند نباشند، که ورود و خروج به معاملات در قیمت دلخواه را دشوار میکند.
برای ورود به این بازار، به درک کاملی از معاملات آپشن نیاز دارید. در قدم اول، خوب است اصطلاحات رایج این بازار را بشناسید:
هر قرارداد آپشن جزئیات خاصی دارد، که شامل این موارد هستند:
۱. قیمت اعمال (Strike Price) : قیمتی از پیش تعیین شده برای خرید و فروش ارز دیجیتال پایه، در صورتی که قرارداد آپشن اعمال شود.
۲. تاریخ سررسید (Expiration Date): تاریخی که قرارداد آپشن منقضی شده و اگر اعمال نشود، بیارزش خواهد شد.
۳. قیمت معامله (Premium): پریمیوم به معنای قیمت خرید یک قرارداد آپشن است، یعنی قیمتی که خریدار قرارداد آپشن به فروشنده میپردازد، تا اختیارات قرارداد آپشن را به دست آورد.
همانطور که بالاتر نیز اشاره کردیم، قراردادهای آپشن در این دو دسته قرار میگیرند:
اختیار خرید یا کال آپشن به شما این حق را میدهد که در زمانی مشخص یا پیش از آن، یک ارز دیجیتال را با قیمت اعمال خریداری کنید.
برای مثال: شما فکر میکنید قیمت بیت کوین افزایشی چشم گیر خواهد داشت، به همین دلیل تصمیم میگیرید که در تاریخ ۱۰ آگوست، یک قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال (فرضی) ۳۰،۰۰۰ دلار خریداری کنید. تاریخ سررسید این قرارداد ۱۰ سپتامبر و پریمیومی که پرداخت میکنید ۵۰۰ دلار است. در این صورت، هنگامی که ۱۰ سپتامبر فرا میرسد میتوانید انتخاب کنید که: از اختیار خود را برای خرید بیت کوین با قیمت اعمال استفاده کنید یا اجازه دهید که قرارداد منقضی شود. برای این انتخاب، دو سناریو پیش رو دارید:
اگر در این تاریخ، بیت کوین به قیمت فرضی ۳۵،۰۰۰ دلار برسد، میتوانید از اختیار خرید بیت کوین با قیمت اعمال ۳۰،۰۰۰ دلار استفاده کنید و بلافاصله آن را به قیمت بازار بفروشید تا ۵،۰۰۰ دلار سود کنید. البته باید به خاطر داشته باشید که پریمیوم ۵۰۰ دلاری را نیز از آن کسر کنید؛ پس سود خالص شما ۴،۵۰۰ دلار است.
اگر در تاریخ سررسید، بیت کوین به قیمت فرضی ۲۸،۰۰۰ دلار برسد، که از قیمت اعمال شما پایینتر است، منطقی نیست که قرارداد را اعمال کنید، زیرا میتوانید بیت کوین را به قیمت کمتری در بازار آزاد خریداری کنید. در این صورت قرارداد آپشن بدون استفاده منقضی خواهد شد و شما نیز به جای ۲،۰۰۰ دلار، تنها پریمیوم ۵۰۰ دلاری خود را از دست میدهید.
قرارداد اختیار فروش یا پوت آپشن این حق را به شما میدهد که در زمانی مشخص یا پیش از آن، یک ارز دیجیتال را به قیمت اعمال بفروشید.
برای مثال: باور دارید که قیمت بیت کوین به طرز قابل توجهی در تاریخ ۱۰ آگوست افت خواهد کرد. به همین دلیل تصمیم میگیرید که یک قرارداد اختیار فروش با قیمت اعمال ۳۰،۰۰۰ دلار خریداری کنید. تاریخ سررسید معامله ۱۰ سپتامبر و پریمیوم قرارداد ۵۰۰ دلار است. در این صورت، در تاریخ سررسید، میتوانید انتخاب کنید که از حق خود برای فروش بیت کوین به قیمت اعمال استفاده کنید یا اجازه دهید که قرارداد منقضی شود. برای این انتخاب، دو سناریو پیش رو دارید:
اگر در تاریخ سررسید، قیمت بیت کوین به ۲۵،۰۰۰ دلار برسد، میتوانید از اختیار خود برای فروش بیت کوین به قیمت ۳۰،۰۰۰ دلار استفاده کنید و بلافاصله آن را به قیمت بازار بفروشید. در این صورت، ۵،۰۰۰ دلار سود خواهید کرد که با کم کردن پریمیوم ۵۰۰ دلاری، به سود خالص ۴،۵۰۰۰ دلار میرسد.
اگر در تاریخ سررسید، قیمت بیت کوین به ۳۲،۰۰۰ دلار برسد، که بیشتر از قیمت اعمال است، منطقی نیست که قرارداد را اعمال کنید، زیرا میتوانید بیت کوین را با قیمت بالاتری در بازار آزاد بفروشید. در این صورت قرارداد آپشن بدون استفاده منقضی خواهد شد و تنها ۵۰۰ دلار پریمیوم را از دست میدهید.
قراردادهای آپشن به دو شیوه مختلف اعمال میشوند و تفاوت اصلی این دو به زمان اعمال قرارداد برمیگردد:
قراردادهای آپشنی که به سبک اعمال آمریکایی هستند میتوانند هر زمان پیش از تاریخ سررسید اعمال شوند. یعنی نیازی نیست برای استفاده از اختیار خرید یا فروش، تا تاریخ سررسید صبر کنید.
این قراردادها میتوانند تنها در تاریخ سررسید اعمال شوند. یعنی حتی اگر به سود مورد نظر خود برسید، نمیتوانید بلافاصه قرارداد را اعمال کنید و لازم است تا تاریخ سررسید منتظر بمانید.
شاید از خود بپرسید که با وجود این محدودیت، چرا باید کسی به سبک اعمال اروپایی در بازار آپشن فعالیت کند؟ دلیلش این است که خریدار آپشن مجبور نیست قرارداد آپشن را تا تاریخ سررسید نگه دارد. با این که امکان اعمال زودهنگام قرارداد را ندارید، میتوانید قرارداد آپشن را به شخص دیگری بفروشید. این کار میتواند حتی از اعمال قرارداد نیز بیشتر سودآور باشد.
در استراتژیهای معاملات آپشن، ممکن است با اصطلاحات ITM، ATM و OTM روبهرو شوید، که در وصف ارتباط بین قیمت اعمال قرارداد و قیمت لحظهای دارایی پایه به کار میروند. این ارتباط، که به عنوان ارزندگی پولی (Moneyness) شناخته میشود، نقش مهمی در تعیین ارزش واقعی یک قراداد آپشن و سوددهی احتمالی آن دارد. استراتژیهای آپشن مختلف از این قراردادها استفاده میکنند تا به اهداف مشخصی برسند، به همین دلیل خوب است آنها را بشناسید:
ضرایب یونانی آپشن (Option Greeks) مجموعهای از ضرایب ریسک هستند که حساسیت قیمت یک قرارداد آپشن به عوامل مختلف را ارزیابی میکنند. در واقع میتوانید آنها را علائم حیاتی معاملات در نظر بگیرید، که به شما اجازه میدهند به رفتارهای احتمالی معاملات پی ببرید و آگاهانه تصمیمگیری کنید. اصلیترین ضرایب یونانی معاملات آپشن شامل این موارد هستند:
معاملهگران میتوانند در معاملات خود به این روش از ضرایب یونانی کمک بگیرند:
حالا که اصطلاحات مربوط به قراردادهای آپشن را میدانید، خوب است با ساختار معمول قراردادهای آپشن آشنا شوید. معمولا در صرافیهای مختلف، هر قرارداد این ساختار را دنبال میکند:
ارز پایه – تاریخ سررسید – قیمت اعمال – نوع قرارداد – پریمیوم
برای مثال، ممکن است در صرافی قرارداد را به این شکل ببینید:
البته ممکن است این ساختار در صرافیهای مختلف تغییر کند، برای مثال صرافی دریبیت به صورت فشردهتر این اطلاعات را ارائه میدهد:
BTC-8AUG24 – 44000-C
این عبارت یعنی ارز پایه بیت کوین است، که با تاریخ سررسید ۸ آگوست سال ۲۰۲۴، با قیمت اعمال ۴۴،۰۰۰ دلار با نوع قرارداد اختیار خرید ارائه میشود.
با اضافه کردن قراردادهای آپشن به استراتژی معاملاتی خود، میتوانید گامی در جهت معاملهگری حرفهای و پربازده در بازار ارز دیجیتال بردارید، اما با وجود پیچیدگیهای این بازار، کسب اطلاعات ضروری اهمیتی حیاتی دارد. آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم برای شروع فعالیتهای شما در بازار آپشن ضروریست، اما کافی نیست. به همین جهت، وبینار جامع آموزش بازار آپشن را طراحی کردهایم تا شما را از صفر به مرحله اخذ استراتژی برسانیم و موانع فعالیت در این بازار پیشرفته را هموار کنیم.